Data publikacji: 2025-05-01
Które worzywa naprawdę warto odzyskiwać – z punktu widzenia praktyki, rynku i nauki?
Nie wszystko da się przetworzyć.
Nie wszystko warto recyklingować.
A jednak coś z tym trzeba zrobić.
Z perspektywy lat pracy w przetwórstwie tworzyw sztucznych – głównie LDPE i HDPE – obserwuję, że pojęcie „recyklingowalności” bywa rozciągane do granic absurdu. Techniczna możliwość przetworzenia nie oznacza jeszcze ekonomicznej opłacalności ani rzeczywistego powrotu materiału do obiegu.
W Uniplast od lat wdrażamy recykling wewnętrzny i korzystamy wyłącznie z certyfikowanego regranulatu LDPE i HDPE ze sprawdzonych źródeł (jak Sinoma). Jednak obserwując rynek, uważam, że warto postawić pytanie: które tworzywa mają dziś sens w recyklingu, a które nie?
Co naprawdę znaczy „tworzywo do recyklingu”?
Zgodnie z normą ISO 18604:2013, recykling oznacza odzysk materiałowy lub chemiczny, ale to tylko teoria. W praktyce liczy się:
• skład chemiczny (czy to jednorodny polimer),
• czystość odpadu (czy nie jest zabrudzony, farbowany),
• źródło (przemysł vs komunalka),
• dostępność rynku na regranulat.
Według raportu EEA (2023), tylko ok. 40% deklarowanych jako recyklingowalne tworzyw faktycznie wraca do obiegu w UE. Reszta kończy w RDF lub na składowiskach.
Tworzywa, które naprawdę się opłaca odzyskiwać
W naszej praktyce, jako producent worków foliowych z LDPE i HDPE, kluczowe znaczenie ma czystość i jednorodność surowca. To właśnie one decydują o stabilności procesu i jakości końcowego produktu.
Zbieżnie wskazują na to recyklerzy – m.in. Stena Recycling czy Plastics Recyclers Europe. Oto materiały, które mają realną wartość:
• PET z butelek – łatwy do sortowania, stabilny popyt,
• HDPE przemysłowy – czysty, biały, naturalny,
• LDPE przemysłowy i rolniczy (po myciu) – np. folie budowlane, transportowe,
• PVC z rozbiórek – profile, rury,
• EPS z opakowań przemysłowych – zwarty, czysty, bez nadruków.
LDPE (rozgałęziony) daje bardziej elastyczne folie, HDPE (liniowy) – sztywne worki i opakowania. Oba rodzaje wymagają różnych warunków przetwórstwa i jakości regranulatu.
Tworzywa, które „da się”, ale się nie opłaca
Mimo deklaracji, wiele tworzyw kończy w RDF. Dlaczego? Bo:
• są zbyt zanieczyszczone (np. opakowania spożywcze, saszetki),
• są trudne do sortowania (np. czarne plastiki, mixy polimerów),
• nie ma na nie rynku (np. PS, kolorowy HDPE).
Kolorowy HDPE – mimo że technicznie to ten sam polimer – ma niższą wartość, bo jego regranulat daje szarawy, trudny do użytku materiał. Czarny nie przechodzi przez sortery NIR.
A jeśli nie da się odzyskać? Czy piroliza to droga?
Tu pojawia się alternatywa: odzysk chemiczny (głównie piroliza), czyli rozpad tworzyw w warunkach beztlenowych. Badania (m.in. Journal of Cleaner Production, 2021) pokazują, że:
• piroliza może odzyskać nawet 70–80% wartości energetycznej tworzyw,
• może być skuteczna dla miksów PE/PP, folii trudnych w recyklingu mechanicznym,
• wymaga jednak czystego wsadu i wysokiego nakładu CAPEX.
Choć technologia ma potencjał, jej wdrożenie w Polsce jest ograniczane przez długie procedury środowiskowe i brak jasnego wsparcia prawnego.
Recykling mechaniczny vs chemiczny
Porównanie dwóch ścieżek odzysku
Źródło: Plastics Europe
Mechaniczny recykling działa dla czystych, jednorodnych odpadów. Chemiczny – dla reszty. Ale nie każdy system może (jeszcze) go wdrożyć.
Zużycie i produkcja tworzyw – kontekst europejski
Produkcja tworzyw sztucznych w Europie (2023)
Źródło: Plastics Europe
Europejski przemysł tworzywowy opiera się głównie na PE, PP i PET. Dlatego to właśnie ich recykling powinien być fundamentem GOZ.
Wnioski – praktyczne i techniczne:
• Recykling to nie idea, a proces przemysłowy.
• Opłaca się to, co czyste, jednorodne i ma rynek.
• HDPE i LDPE mają wartość – ale tylko z pewnego źródła i bez zanieczyszczeń.
• Recykling chemiczny to przyszłość dla trudnych tworzyw – ale nie dla każdego zakładu.
• W Uniplast skupiamy się na tym, co realnie da się zamknąć w obiegu – bez iluzji i bez marnowania surowca.
Bibliografia
1. European Environment Agency, Plastics waste trade and the circular economy, 2023.
2. Joint Research Centre, Assessment of plastic recycling systems, 2022.
3. Plastics Recyclers Europe, State of the European plastics recycling market 2023.
4. Stena Recycling, Circular Material Flows Report, 2023.
5. Plastic waste to value via pyrolysis – A review, Journal of Cleaner Production, 2021.
6. PlasticsEurope, Plastics – The Facts 2023.
7. ISO 18604:2013 – Packaging and the environment – Material recycling.
Hasła kluczowe (SEO):
#Uniplast #ProducentWorkówFoliowych #FoliaLDPE #FoliaHDPE
#WorkiLDPE #WorkiHDPE #RecyklingTworzyw #TworzywaSztuczne #WorkiZRzecyklatu
#RegranulatLDPE #RegranulatHDPE #Piroliza #GospodarkaOObieguZamknietym
